HAYVANLARIMIZI SICAKLIK STRESİNDEN KORUYALIM
Süt sığırı için en önemli çevre koşullarından ikisi çevre sıcaklığı ile oransal nemdir.
13-18 derece sıcaklık , % 60-70 oransal nem süt sığırları için en uygun değerlerdir.
Havadaki nem oranı ne kadar yüksek olursa terleme yoluyla vücut ısısının düşürülmesi de o kadar düşük olur.Özellikle yüksek sıcaklıkla beraber seyreden yüksek nem sığırlarda strese neden olur.
Sığırlarda sıcaklık stresinin hayati tehlike oluşturabileceği sıcaklık dereceleri , çeşitli yaş ve verim durumuna göre değişir :
ü Yeni doğan buzağı için 9 derecenin altı,
ü Bir aylık buzağı için 0 derecenin altı,
ü Kurudaki gebe inekler için -14 derece,
ü 7-8 kg .süt veren inekler için –24 derece,
ü 30 kg. süt veren inekler için –40 derece kritik sıcaklık dereceleridir.
Sıcaklık stresi arttıkça ,
ü Yem tüketiminde azalma ve buna bağlı olarak süt veriminde düşme,
ü Solunum sayısında artış,
ü Vücut sıcaklığında artış görülür.
ü Bu belirgin olumsuzluklar yanında döl tutma oranında düşme , bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi etkiler de söz konusudur.
Önlemler :
1. İneklere mümkünse duş veya yağmurlama yapılması , ahırda hava akımının sağlanması ile süt veriminde % 10-15 ‘lik bir artış sağlanabilir.
2. Gölgelik : Açık ahır sisteminde yemliklerin üzerine gölgelik yapılırsa inekler yemliklere daha
fazla gider,böylece daha fazla yem tüketir , bu da süt veriminde artışa neden olur.
3. Yemleme saatleri değiştirilebilir :Yemlemenin günün serin olan sabahın erken saatleri ile akşam saatlerine alınması yem tüketiminde artışa, bu da süt veriminde artışa neden olur.
4. Ahırların temizliği : Ahır ortamının pis ve ıslak olması özellikle mastitis ve ishal gibi hastalıklara yol açabilir.Yaz aylarında yüksek sıcaklığa yüksek nem faktörü de eklenince (özellikle kapalı ahırlarda) hastalık yapıcı etmenlerde hızlı bir çoğalma görülür.Sıcaklık stresinden dolayı bağışıklık sistemi zayıflayan hayvanlar kolayca hastalanabilir.Bu nedenlerden dolayı , yaz aylarında ahır temizliğine daha fazla dikkat etmemiz gerekiyor.Ahırda hava akımının sağlanması ve buna bağlı olarak ahır içi neminin düşürülmesine çalışılmalıdır.Ayrıca ahır zemininin kuru tutulması da sağlanmalıdır.Açık ahır sisteminde zaten bu gibi olumsuzluklar baştan önlenmiş olmaktadır.Bundan dolayı hayvan barınaklarının yapımında bu gibi konular dikkate alınmalı , planlama buna göre yapılmalıdır.
5. Kaba yemler ıslatılarak verilebilir : Silaj veriliyorsa biraz daha sulandırılması , saman veya kuru ot veriliyorsa ıslatılması yararlı olur.
6. Sığırın içeceği suyun ısınması önlenmelidir.
Mehmet Ak
Ziraat Mühendisi-Zooteknist
Kaynak : Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Dergisi sayı : 9 |
