Suni Tohumlama

İNEKLERDE KIZGINLIĞIN BELİRLENMESİ

 

 

1-     Kızgınlığın başlaması ile hayvanda geçici bir iştahsızlık görülebilir.

2-     O günkü süt veriminde azalma dikkati çekebilir.

3-     Kızgınlığın başlangıcında olan inek, diğer ineklerin üzerine atlamaya eğilimlidir..

4-     Hayvanın bakışları davranışları değişir.Diğer hayvanları yalamaya hayvan bakıcısına normalin dışında ilgi gösterir..

5-     Eğer hayvanın bel bölgesine masaj yapılacak olursa ;hayvan belini çökerterek kuyruğunu kaldırarak biraz yana yönlendirir..

6-     Hayvanda genel bir huysuzluk,bağırma ve aranan bir yüz ifadesi ….

7-     Kızgınlığın başlangıcında daha sulu, kızgınlık ortasında ise daha kıvamlı beyaz (çiğ yumurta akı) renkli çaranın görülmesi..

8-     Vulva (ferç) dudaklarının kabarıklaşması,hafif sulanması ve iki parmak ile vulva dudakları aralandığında ferç inin iç kısmının kırmız (havuç rengi) alması…

9-     Kızgınlığın tam ortasında hayvanın diğer hayvanların kendi üstüne atlamalarına aldırış etmemesi…

 

            Sayın yetiştiricilerimiz ;

 

            Tohumlandıktan sonra özellikle 4-6,5 aylık gebe hayvanlarında yukarıda bahsetmiş olduğumuz belirtileri gösterebileceklerini unutmayınız..Eğer hayvanınızı tohumlattınız ve aradan 4-7 ay  geçmiş ve o güne kadar herhangi bir kızgınlık belirtisine rastlamadığınız halde eğer  4-7 aylık iken hayvanda kızgınlık belirtisi görürseniz öncelikle bunu tohumlama yapan veteriner hekim arkadaşlara belirtiniz ve hayvanınızın gebe olup olmadığının kontrolünün yapılmasını isteyiniz..

 

            Diğer bir  önemli husus ise hayvanın kanlaması olayıdır..Bazı hayvanlar özellikle ham düveler tohumlandıktan sonra veya kızgınlıkları geçtikten sonra (miktarı değişkendir) kanlarlar.. Bu normal bir fizyolojik olaydır ve tedirgin olunacak bir durum değildir. Bir hayvanın kanlaması boğasaklığının geçtiğine delalet eder. Kanlayan hayvan artık tohumlanmaz veya boğaya çekilmez.

 

            Eğer hayvanınızı 20 veya daha önceki bir tarihte tohumlatmış veya boğaya çekmişseniz ve bu hayvanınız kanlamışsa biliniz ki hayvanınız gebe değildir.Hayvanların kanlaması hakkında daha geniş bilgilere diğer sayılarımızda burada yer vereceğiz…

 

            Burada kısaca belirtmek istediğim diğer önemli bir husus da  hayvanlarımızın beslenme yetersizliği..Malum olduğu üzere maalesef süt / yem dengesinin vatandaşımızın aleyhine olduğu şu dönemlerde hayvanlarımız yeterince ihtiyaçları  olan yeteri yemi alamamaktadır .Bu da hayvanın süt verimi gibi boğasamasında veya tohumlanmasına rağmen tutmamasında önemli bir unsur oluşturmaktadır..Bundan dolayıdır ki hayvanlarınıza en az ayda bir kez olmak koşulu ile A,D,E vitaminleri uygulayınız..

              

            Bol kazançlı günler dileği ile….

 
Hasan Hüseyin Çelik - Veteriner Hekim   



SUNİ TOHUMLAMANIN AVANTAJLARI VE 
BAZI  HATIRLATMALAR


 

Birlik olarak gerek suni tohumlama , gerekse Soy kütüğü verim kontrolleri  için sık sık arazide bulunuyoruz.  İşletme sahipleri  ile oturup sohbet etme imkanı buluyoruz.Bu sohbetlerde bazı yetiştiricilerin yakınmaları da oluyor.

Bu yetiştiriciler suni tohumlamanın maliyetinin kendilerine fazla geldiğini , suni tohumlama ile ineğin gebe kalmasının daha zor olduğunu bu yüzden de boğa kullanmayı tercih ettiklerini söylüyorlar.Bu  ifadeler ilk anda haklı gibi geliyor :  Suni tohumlamaya en az 20 -25 milyon bir bedel ödüyorlar ,hayvan tutmadığında da yaptıkları masraf biraz daha artıyor. Halbuki ineği boğaya çekmek çok daha masrafsız gibi görünüyor.

İşin gerçeği ise böyle değil tabi ki. Yetiştiricilerimiz neler kaybettiklerinin farkında değiller maalesef.

İneği boğaya vermekle ( tabi tohumlama ) hiçbir verim kaydı olmayan bir boğayı kullanmış oluyorlar ve gelecek nesli tehlikeye atmış oluyorlar.  Verim kayıtları belli olan boğaları kullandığımızda ineğimizde görülen bazı  kusurların bu ineğin yavrularında düzeltilmesi imkanı vardır , suni tohumlama ile annesinden daha verimli bir yavruya sahip olma imkanımız vardır. 

     Bilinçli yetiştiriciler  suni tohumlama yaptırıyorlar ve bunu yaptırırken bir çok tohum arasından ineğine en uygun olanı yani ineğindeki kusurlarının yavrusunda en aza inecek bir tohum ile tohumlatarak nesli her zaman daha ileriye götürmeyi başarıyor ve her zaman bunun karşılığını alıyor. İşte ,suni tohumlama ile elde ettiğimiz bir yavru yetiştirici için 60-70 milyona geliyor , ama annesi ortalama günlük 25 litre süt veren ineğin yavrusu günlük 28 litre süt veriyor , bir ömür vereceği verimi düşünürsek yavru  tohumlama bedeli olan 60-70 milyonu  fazlasıyla telafi ediyor.       İşte size  bir aylık sigara parasına güzel bir yavru.


     Evet  , bu işten gerçekten kar etmek isteyenler, işletmesini ileriye götürmek isteyenler ve doğan yavruyu gördüğünde yüzlerinde gülümseme olmasını isteyenler suni tohumlamadan  , kaliteli spermadan vazgeçmemeli.  

    Bu noktada suni tohumlama ile ilgili birkaç konuya değinmek istiyoruz :

·        Hayvanı aynı gün iki kez tohumlatmanın hiçbir yararı yoktur.

·        Ergin ağırlıklarının en az % 75’ ine (yaklaşık 375 kg.) erişmemiş ve 15-16 ayını doldurmamış düveler kesinlikle tohumlatılmamalıdır.

·        Sabah saatlerinde kızgınlığı saptanan ineklerin akşama doğru , akşam kızgınlığı saptanan ineklerin ise ertesi gün sabah tohumlanması doğru olacaktır.

·        Çaranın  temiz ve su gibi berrak olması ineğin üreme sisteminin temiz olduğunu gösterir.

·           Sığır yetiştiriciliğinde hedef yılda bir buzağı elde etmek olmalıdır. Bunun için de kızgınlık takibi ciddi yapılmalıdır.

İnek veya düveler gebe kalmaması durumda  18-24 gün arayla kızgınlık gösterir.Kaçırılan bir kızgınlık 20 günlük bir kayıptır.Ekonomik değerlere vurduğumuzda  bu sadece zaman kaybı değil ,  inekten ömrü boyunca alacağımız toplam buzağı sayısını, süt  miktarını azaltan  bir olay olarak görülmelidir.

Genelde gözlem ,akşam sabah hayvanların yemlenmesi  ve sağımı esnasında  yapılmaktadır ki bu yanlıştır.

Kızgınlığın gözlenmesi açısından en ideal zaman,işletmede işlerin en az olduğu ve sürünün en sakin ve  bir arada  olduğu  zamandır.

İnekler genelde gece sabaha doğru kızgınlıklarını belli etmeye başlar.Kızgınlığın en güvenilir ve açık belirtisi  olan diğer ineklerin üzerine sıçrama veya kendi üzerine sıçrayan ineklere izin verme davranışı çoğunlukla  akşam saat 18.00 ile sabah saat 6.00 arasında gerçekleşir.

Bu nedenle kızgınlık gözlemi gün içinde 3 defa ve ilk gözlem mutlaka sabah saat  8.00 den önce yapılması gerekir.

SÜLEYMAN ÇELİKKAYA -VETERİNER HEKİM

 

     

 

Çiftçi Bilgi Sistemleri
 
Çiftçi Bilgilendirme Servisi için
(Arazi-Hayvan Bilgileri
Tarım Bakanlığı)

tıklayınız

Kimlik No.İle Süt Destekleme Sorgulama için

tıklayınız

Tarsim Hayvan Sigortası Poliçe Sorgulama için

tıklayınız

e-ıslah Hayvan Kayıtlarını Takip
(Damızlık Sığır Yetiştiricileri
Birliği Üyeleri için )

tıklayınız

Rasyon Proğramı

tıklayınız
Döl Kontrolü Projesi,Yerli boğa üretebilme çabasıdır.
 
GENTÜRK Boğa kataloğuna
ulaşmak için ;

tıklayınız
Hayvancılık Yayınları
 
Damızlık Sığır Yetiştiricileri ,
Merkez Birliği Dergilerini ,
okumak için ,

tıklayınız

Süt Sığırcılığı Yetiştiriciliği
Pratik Bilgiler kitapçığı

tıklayınız

2014 Yılı
Destekleme Kitapçığı

tıklayınız
Hayvancılıkla ilgili Kararlar
Bakanlık Duyuruları
 
Tarım ve Hayvancılıka ilgili
Bakanlar Kurulu
Kararlarını okumak için

tıklayınız


Bakanlık Duyuruları için

tıklayınız
Tarım Medya
 
Tarım TV İzlemek için,

tıklayınız

TKDK Tanıtım Filmi için

tıklayınız

 
128143 ziyaretçi (251239 klik) Sitemi ziyaret etti.
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol